بررسی موردی بارش منطقه تهران متأثر از آلودگی ذره ای

در این پژوهش، ارتباط فرایند بارش با آلودگی ذره ای در کلان شهر تهران بررسی شده است. این بررسی از دیدگاه پژوهشگران هواشناسی و محیط زیست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تأثیر آلاینده های ذره ای بر فرایند بارش در مناطق گوناگون تهران اعم از شمال (اقدسیه)، شمال غرب (ژئوفیزیک)، شرق (سرخه حصار)، غرب (مهرآباد) و به مرکزیت ایستگاه بازار بررسی شده است. این بررسی ها به دو صورت: در روزهای آلودگی در حد مطلوب (آلاینده های ذره ای کمتر از 100) و نامطلوب (آلاینده های ذره ای بیش از 100) در فصل های گرم و سرد در یک دوره 5 ساله (1999 تا 2003) صورت گرفته است. بررسی نقشه های هم باران - هم آلاینده، برای هر رویداد بارش در شرایط نامطلوب در فصل گرم و سرد روشن می سازد که با پخش آلودگی از مرکز شهر به سمت شمال شهر و در نتیجه کاهش غلظت آلاینده های ذره ای، بارش از مرکز شهر به سمت شمال شهر طی روز افزایش می یابد. میانگین کل بارش در ایستگاه های شمال شهر، به دلیل ارتفاع بیشتر، نسبت به مناطق مرکزی و غربی و شرقی بیشتر است. این میانگین ها در روزهای نامطلوب، از غرب به شرق کاهش و در روزهای مطلوب افزایش می یابد. روند بارش در هر ایستگاه در فصل گرم و سرد در شرایط مطلوب افزایشی و در شرایط نامطلوب کاهشی است. از انطباق داده ها در روزهای مطلوب و نامطلوب و در فصول گرم و سرد می توان به وضوح مشاهده کرد که تا حد شرایط مطلوب با افزایش آلودگی، روند بارش نیز افزایش می یابد، که این احتمالاً به دلیل فرایند بارورسازی غیرعمدی ابر است. در شرایط نامطلوب با افزایش آلودگی و افزایش غلظت هسته های میعان ابر، روند بارش کاهشی می شود که این احتمالاً در اثر فرایند فرابارورسازی ابر است. در فصول گرم در اکثر ایستگاه ها میزان بیشینه بارش در شرایط مطلوب و نامطلوب اندکی بیشتر از فصول سرد سال است که علت عمده آن ضخامت بیشتر ابرها در فصول گرم و شدت بارش بیشتر از آنها است.